विद्युतघटाचे विभवांतर (Potential differance of a
Cell)
🔋 विद्युतघटाचे
विभवांतर - एक गोष्ट
एक गावात दोन मित्र होते – धनू आणि ऋणू.
धनू हा खूप उर्जावान होता, तर ऋणू थोडा शांत.
दोघेही एका बॅटरीच्या दोन टोकांवर राहत होते.
धनूला एक खेळ आवडायचा – "इलेक्ट्रॉन
पाठवायचा".
तो त्याच्या टोकावर असलेल्या इलेक्ट्रॉनला म्हणायचा,
"जा रे ऋणूकडे आणि माझी ऊर्जा घेऊन जा!"
पण हे सहजसोपं नव्हतं – धनूला प्रत्येक इलेक्ट्रॉनला
ऋणूकडे पाठवायला थोडं कार्य (Work) करावं लागायचं.
हेच कार्य
जे एका इलेक्ट्रॉनसाठी (एकक विद्युतभारासाठी) केलं जातं, त्यालाच आपण विभवांतर (Potential Difference) म्हणतो.
🧲 यामधून काय शिकायला मिळालं?
·
धनू आणि ऋणू = बॅटरीचे दोन टोकं (Positive आणि Negative
terminal)
·
इलेक्ट्रॉनचा प्रवास = विद्युतप्रवाह
·
धनूचं केलेलं कार्य = विभवांतर
विद्युतघट (Battery) मध्ये दोन टोकं असतात:
एक टोक धन
आवेशित (Positive)
दुसरं टोक ऋण
आवेशित (Negative)
ह्या दोन टोकांमधील विद्युत पातळीतील फरकाला "विभवांतर" म्हणतात.
विद्युतघटाच्या आत रासायनिक
क्रिया होतात, ज्यामुळे हे विभवांतर तयार होते.
👉 जर आपण एका धन आवेशित
बिंदूपासून ऋण आवेशित बिंदूकडे एक
युनिट पॉझिटिव्ह चार्ज (unit positive charge) नेऊ इच्छितो, तर त्यासाठी जेवढं कार्य करावं लागतं, तेच विभवांतर असतं.
1 व्होल्ट (V) = 1 जूल (J) / 1 कूलॉम्ब (C)
⚛️ सूत्र इलेक्ट्रॉन म्हणजे
काय?
अणूमध्ये एकदम शेवटच्या कक्षा (shell) मध्ये असणारे
इलेक्ट्रॉन म्हणजेच सूत्र इलेक्ट्रॉन.
हे इलेक्ट्रॉन विद्युतप्रवाह वाहून नेतात.
📚 विद्यार्थ्यांसाठी नोट्स
(Point-wise)
मराठीमध्ये:
विभवांतर म्हणजे दोन बिंदूंमधील
विद्युत विभवातील फरक.
हे विभवांतर विद्युतघटात
रासायनिक क्रियेमुळे तयार होते.
विभवांतराचे SI एकक – व्होल्ट (V).
सूत्र: V = W / Q
1 V = 1 J / 1 C
सूत्र इलेक्ट्रॉन हे बाह्य कक्षेतील
इलेक्ट्रॉन असून ते विद्युत वहन करतात.
In English:
Potential difference is the difference in electric
potential between two points.
This is generated due to chemical reactions in a cell.
SI unit of potential difference is Volt (V).
Formula: V = W /
Q
1 V = 1 J / 1 C
Valence electrons are outermost electrons of atoms
that conduct electricity.
Post a Comment