गणित आशययुक्त अध्यापन पद्धती | Bed Part 1 Sem 2

 

Protozoa आदिजीव (Simple Explanation)

🔹 What are Protozoa? आदिजीव म्हणजे काय?

• Protozoa are microscopic organisms that are found in soil, freshwater, seawater, and inside other organisms. आदिजीव हे सूक्ष्मजीव (Microscopic Organisms) आहेत, जे प्रामुख्याने पाण्यात, जमिनीत किंवा इतर सजीवांच्या शरीरात आढळतात.
• Some protozoa live freely, while others live inside other organisms and cause diseases. काही आदिजीव मुक्तपणे जगतात, तर काही इतर सजीवांच्या शरीरात राहून त्यांना रोगकारक ठरू शकतात.
• Their size is around 200 μm. यांचा आकार साधारण 200 माइक्रोमीटर (μm) पर्यंत असतो.

🦠 Characteristics of Protozoa: आदिजीवांचे वैशिष्ट्ये

1️⃣ Habitat: राहण्याची जागा

• They are found in soil, fresh water, seawater, and inside living organisms. हे माती, ताजे पाणी, समुद्रात आणि इतर सजीवांच्या शरीरात आढळतात.
• Some protozoa can enter human and animal bodies and cause diseases. काही आदिजीव मानव आणि प्राण्यांच्या शरीरात प्रवेश करून रोग निर्माण करू शकतात.

2️⃣ Cell Structure: पेशींची रचना

• They are unicellular eukaryotic organisms, meaning they have a nucleus. हे दृश्यकेंद्रकी (Eukaryotic) पेशी असलेले एकपेशीय सजीव आहेत, म्हणजेच यांच्याकडे केंद्रक असते.

3️⃣ Nutrition & Movement: अन्न ग्रहण व हालचाल

• Some make their own food (Autotrophic), while others feed on small organisms (Heterotrophic). काही स्वतः अन्न तयार करतात (Autotrophic), तर काही इतर सूक्ष्मजीव खाऊन जगतात (Heterotrophic).
• Protozoa move using different structures: आदिजीवांची हालचाल करण्यासाठी वेगवेगळे अवयव असतात –
• Cilia (Tiny hair-like structures) – e.g., Paramecium सूक्ष्म केस (Cilia) – उदा. पॅरामिशियम (Paramecium)
• Flagella (Whip-like tail) – e.g., Euglena चाबूकसारखी रचना (Flagella) – उदा. युग्लीना (Euglena)
• Pseudopodia (False feet) – e.g., Amoeba पायासारखी रचना (Pseudopodia) – उदा. अ‍ॅमीबा (Amoeba)

4️⃣ Reproduction: प्रजनन

• They reproduce by binary fission, meaning one cell splits into two. हे द्विविभाजनाने (Binary Fission) वाढतात, म्हणजेच एका पेशीपासून दोन नवीन पेशी तयार होतात.

☣️ Important Protozoa & Their Role काही महत्त्वाचे आदिजीव व त्यांचे कार्य

1️⃣ Amoeba – Free-living organism found in freshwater. अ‍ॅमीबा (Amoeba) – गोड्या पाण्यात राहणारा स्वायत्त सजीव.
2️⃣ Paramecium – Moves using tiny hair-like cilia. पॅरामिशियम (Paramecium) – सूक्ष्म केसांच्या (Cilia) मदतीने हालचाल करणारा.
3️⃣ Plasmodium – Causes malaria in humans. प्लास्मोडियम (Plasmodium) – मलेरिया (हिवताप) रोग निर्माण करणारा परोपजीवी.
4️⃣ Euglena – Can both produce its own food and consume other organisms. युग्लीना (Euglena) – गरजेनुसार अन्न तयार करणारा आणि ग्रहण करणारा सजीव.